Izba Architektów Rzeczypospolitej Polskiej
Stowarzyszenie Architektów Polskich
Wiktor ZinZdzisław Kazimierz DaczkowskiJacek BurczynJan Mieczysław SokolskiZygmunt Antoni WaschkoAdam HauptBohdan SkłodowskiWacław GasińskiWojciech Tomasz KornatowskiJan SpaczyńskiMaciej WalczakJerzy Andrzej NowakowskiMieczysław SzyszkoStefan MikołajewskiJanusz Franciszek GągałaRafał KochKrystyna Wirbser-PiątekJulian Augustyn Wojciech DuchowiczKazimierz MarczewskiJózef StósJan KotulaAndrzej ŁuczkowskiBohdan Tadeusz UrbanowiczEwa Maria KnotheWiktor BalloghZbigniew Jan BiałkiewiczMirosław Leszek HrynkiewiczJacek JanczewskiStefan CybichowskiStefan Marian Władysław ŻeleńskiDaniel KalmusAnna HenschelZbigniew OlewskiWiesław Jan NowakowskiEugeniusz CzyżStanisław KarnkowskiAntoni PrzystałStefan Franciszek BezdekCzesław ŚwitałaJacek Paweł RochalaWojciech Janusz JankowskiWitold SztorcAdam RybkaTadeusz TellerWiktor Bojemski
In memoriam - Pamięci Architektów Polskich
Marian Spychalski
Członek Stowarzyszenia Architektów Polskich
Członek Towarzystwa Urbanistów Polskih

arch. Marian Spychalski

* 08.12.1906, Łódź

† 07.06.1980, Warszawa

Marian Spychalski - architekt, urbanista, polityk, działacz partyjny i państwowy.
Członek O. Warszawskiego SARP. Członek TUP.
Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (1931).

Projektant w Pracowni Urbanistycznej przy Zarządzie Miejskim w Poznaniu (kierownik Władysław Czarnecki) (1933-35). Projektant w Wydziale Planowania Miasta Zarządu Miejskiego w Warszawie (1935-39, 1940-42). Kierownik Wydziału Ogólnego Planu Zabudowania Warszawy (1935-39). Przewodniczący Komitetu Wykonawczego Naczelnej Rady Odbudowy Warszawy (1944-45).

Autor m.in.:
- Osiedle Opieki Społecznej na Naramowicach w Poznaniu (1933);
- zespół basenów, ul. Niestachowska, Poznań (1933-36);
- Cmentarz Parafialny św. Jana Vianneya, ul. Lutycka (Podolany), Poznań (współautor);
- Szkoła Powszechna nr 46 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego, Poznań;
- plan arterii średnicowej pomiędzy ulicami Zwierzyniecką, Kaponierą, Świętym Marcinem a placem Wiosny Ludów w Poznaniu;
- plan połączenia (arterii) pomiędzy ul. Wrocławską a Mostem św. Rocha w Poznaniu (1938–39);
- korty Legii, Warszawa;
- pomnik Leona Starkiewicza w Łodzi (1966) - współautor Marian Wnuk.

Konkursy m.in.:
- na projekty typów mieszkań w domach 4-kondygnacyjnych przy zabudowaniu nowych dzielnic miasta w Warszawie (1929) - II nagroda (równorzędna);
- na opracowanie ogólnego planu zabudowania Katowic (1934) - współautor W. Czarnecki - II nagroda;
- SARP nr 62 - na rozplanowanie mola południowego i terenów przyległych oraz na projekt szkicowy "Żeglarskiego Ośrodka Morskiego" w Gdyni (1937) - współautor Marek Leykam - II nagroda.

Publikacje m.in.:
- Architektura w programie demokracji, „Czarno na Białem” 1939 nr 103;
- Warszawa architekta, wspomnienia pierwszego powojennego prezydenta stolicy; Bellona.

Laureat Grand Prix na wystawie w Paryżu za ogólny plan regulacji Warszawy i Regionu Warszawskiego (1937).

Jeden z organizatorów zjazdu Związku Stowarzyszeń Architektów Polskich w Warszawie (1932). Członek SAP (od 1932).
Członek O. Warszawskiego SARP (od 1934). Honorowy Prezes SARP (1965).

Członek honorowy TUP (1969).
Rzeczoznawca urbanistyczny Związku Miast Polskich (przed 1939).

Członek Komunistycznej Partii Polski (1931). Działacz partyjny i państwowy w okresie PRL. Poseł do Krajowej Rady Narodowej i poseł na Sejm Ustawodawczy (1944-52). Poseł na Sejm PRL II, III, IV i V kadencji (1957-72). Członek Komitetu Centralnego i Biura Politycznego KC PZPR. Przewodniczący Rady Głównej SFOS. Prezydent Warszawy (1944–45). Przewodniczący Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu (1968–71). Przewodniczący Rady Państwa PRL (1968–70).

Żołnierz GL, pseudonim "Marek", "Mik", "Turski", "Orka", "Maciej Sokołowski". Szef Sztabu Głównego Gwardii Ludowej (1942). Szef Sztabu Głównego Naczelnego Dowództwa Wojska Polskiego (1944). Szef Głównego Zarządu Politycznego WP (1956). Minister Obrony Narodowej PRL (1957–68). Marszałek Polski (1963).
Więzień polityczny (1950-56).

Członek Honorowy PTTK (1965).
Honorowy Obywatel Malborka (1947).

Odznaczenia m.in.: Krzyż Kawalerski Orderu Wojennego Virtuti Militari, Krzyż Grunwaldu III klasy (1944), Order Budowniczych Polski Ludowej (1961), Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, Order Sztandaru Pracy I klasy, Krzyż Partyzancki (1946), Medal za Warszawę 1939-1945 (1946), Medal za Odrę, Nysę, Bałtyk, Medal Zwycięstwa i Wolności 1945, Medal 10-lecia Polski Ludowej, Złoty Medal „Siły Zbrojne w Służbie Ojczyzny”, Medal „Za udział w walkach o Berlin”, Złoty Medal „Za zasługi dla obronności kraju”, Krzyż Wielki Orderu Korony (Belgia), Wielki Krzyż Orderu Białej Róży (Finlandia), Order Jugosłowiańskiego Sztandaru (Jugosławia), Order Lenina (1968, ZSRR), Medal za Zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945 (ZSRR), Medal 20-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945 (1965, ZSRR), Odznaka „25 lat Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej” (1970, ZSRR), Medal 30-lecia Zwycięstwa w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941-1945 (1975, ZSRR), Medal 50-lecia Sił Zbrojnych ZSRR (1968, ZSRR).

Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie.

 

 

Galeria:

Szkoła Powszechna nr 46 w Poznaniu; fot.: https://www.whitemad.pl/remont-przedwojennej-szkoly-w-poznaniu-modernistyczny-gmach-odzyskal-blask/ (dostęp 13.03.2023)Pomnik Leona Starkiewicza w Łodzi; fot.: Zorro2212, https://pl.wikipedia.org/wiki/Leon_Starkiewicz#/media/Plik:Popiersie_Leon_Starkiewicz_III_LO_%C5%81%C3%B3d%C5%BA_Sienkiewicza_46.jpg (dostęp 13.03.2023)  CC BY 3.0Nagrobek Mariana Spychalskiego na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach w Warszawie; fot.: https://warszawa.wikia.org/wiki/Cmentarz_Wojskowy?file=Cm_Wojskowy_%28nagrobek_M._Spychalskiego%29.JPG (dostęp 1.05.2020)

Źródła:

Udostępnij na:
Biogram dodano: 07.01.2016 | Aktualizacja: 07.06.2022, 00:06:56 | Wyświetleń od 01.01.2018 r.: 3046