Wiktor Mariusz Prus-Wiśniewski (Victor Marius Prus) - architekt, wykładowca akademicki.
Członek Kanadyjskiego Instytutu Architektów RAIC (od 1968).
Absolwent Polskiej Szkoły Architektury w Liverpool.

**************************************************************
WSPOMNIENIE

Wiktor Prus Wiśniewski, architekt, 1917-2017

Zmarły obecnie w Montrealu architekt Wiktor Mariusz Prus Wiśniewski, należący do elity współczesnych architektów Kanady urodził się 24. kwietnia 1917 roku w Mińsku Mazowieckim. Po szkołach średnich studia w swym przyszłym zawodzie rozpoczął na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej, których jednak z uwagi na wybuch wojny w roku 1939 nie zdołał ukończyć. Jako lotnik walczył w Kampanii Wrześniowej na Środkowym Wschodzie oraz w Wielkiej Brytanii w eskadrze polskiej RAF, uzyskując dwukrotnie Krzyż Walecznych. W związku z utworzeniem w roku 1942 przy Uniwersytecie w Liverpool Polskiej Szkoły Architektury, mającej przygotowywać fachowców do powojennej odbudowy kraju, został do niej skierowany, gdzie po ukończeniu studiów prowadził nadal zajęcia dydaktyczne. Kontynuował je też – już jako wykładowca – po przeniesieniu tej szkoły do Londynu jako części PUC – Polish University College aż do roku 1950. W roku 1952 wyemigrował do Kanady i po początkowej współpracy z Buckminster Fullerem w Princeton rozpoczął swą praktykę zawodową w Montrealu. Tutaj przy współpracy z żoną – również architektem – Marią Fisz-Prus powstały kolejne jego obiekty znakomicie wkomponowane swą nowoczesnością w istniejące, tak charakterystyczne środowisko, jak pierwszy tego rodzaju w Kanadzie Shopping Centre – Rockland (1960), a w związku z organizowaną w Montrealu Światową Wystawą EXPO 57 prefabrykowany stadion (1967) oraz śródmiejskie stacje Metro (1967). W Trenton – po wygraniu konkursu architektonicznego – realizuje pomnik lotników RAF (1964-1967), a w Quebec – również po zwycięskim konkursie – Teatr Wielki i Konserwatorium (1971). Ostatnim jego konkursowym zwycięstwem był Pałac Kongresowy w Montrealu (1979-1981), który jednak w latach następnych - około roku 2000 - został dość znacznie przebudowany. Poza Kanadą liczącymi się obiektami Wiktora Prusa Wiśniewskiego są Obserwatorium Astronomiczne w Mauna Kea na Hawajach (1977) - olbrzymie białe kule w górzystym, wulkanicznym krajobrazie – i Międzynarodowy Port Lotniczy na Barbadosie (1978) niestety również juz w swej formie przebudowany. Wiktor Prus Wiśniewski był członkiem Kanadyjskiego Instytutu Architektów RAIC (1968), oraz Kanadyjskiej Akademii Sztuk (1972) a Amerykański Instytut Architektów AIA nadał mu wraz z żoną członkostwo honorowe. Obszerne artykuły zarówno w prasie francusko- jak i angielskojęzycznej, między innymi z wypowiedziami profesorów Uniwersytetu w Montrealu i Uniwersytetu Mc Gill, przypominają twórczość W. Prusa Wiśniewskiego i jej znaczenie dla rozwoju architektury kanadyjskiej, zwracając uwagę, że zmarł on 3 miesiące przed swym stuleciem.

Tadeusz Barucki