Izba Architektów Rzeczypospolitej Polskiej
Stowarzyszenie Architektów Polskich
Zbigniew Czesław ZawistowskiJakub Kosma OlejnikJan Mieczysław SokolskiAdam NaszarkowskiRafał JaśkowiecJerzy SzeptyckiAlicja Teresa NowińskaHalina RzewuskaAlicja MamontMarian LitewkaTadeusz ŁęskiJan ZachwatowiczRomuald WirszyłłoBogusław Ludwik DomaradzkiBolesław GągalskiTadeusz StefańskiTadeusz SteinerJacek Józef ZielonkaIwona Ewa Kozak-GłowackaJanina Zofia CzarneckaAnna Jadwiga PtaszyckaMarian SpychalskiJanusz Stanisław ZawiejaMarian Antoni PospieszalskiJerzy Antoni WasilewskiAndrzej Józef BasistaAleksander Warteresiewicz-SłoniewskiMaksymilian ZuskeAbraham (Adam) Mojżesz EichenwaldZbigniew ŁabudaEwa KubicaOskar Wiktor SosnowskiBonawentura Maciej PawlickiWaldemar Eugeniusz KazimierczakZbigniew Wojciech DyjasMarian PoleskiMaciej Ludwik Jakub NowakowskiRyszard Piotr SobolewskiStanisław DeńkoArtur ZajdlerPiotr DudzińskiAnna Łowińska-FedorowskaStefan Józef CiechanowiczKlemens ZielińskiRyszard Kożuch
In memoriam - Pamięci Architektów Polskich
Ryszard Jan Trzaska
Członek Stowarzyszenia Architektów Polskich

arch. Ryszard Jan Trzaska

* 04.11.1922, Warszawa

† 30.07.2006

Ryszard Jan Trzaska - architekt.
Członek O. Warszawskiego SARP.
Student Uniwersytetu Łódzkiego, Absolwent Wydziału Architektury Politechniki Warszawskiej (1952). Status architekta twórcy (1979).

Autor m.in.:
- osiedle domów jednorodzinnych na Gocławku (1954);
- Wysokie Domy Mieszkalne na Grochowie (1959);
- hotel Polonez w Łomży (1960) - współautor Tadeusz Tomicki;
- Szpital Miejski w Płocku (1966) - współautorzy: Tadeusz Nasfeter i Adriana Kłosińska;
- dom wczasowy w Ustroniu Morskim (1964);
- dom dzieci głęboko upośledzonych (1965);
- Polski Konsulat Generalny w Lille (1975) - współautor Janusz Olszewski;
- Centrum Hotelowe OST Gromada w Warszawie (1978) - współautorzy: Zdzisław Jońca i J. Olszewski;
- kinoteatr w Libii (projekt) - współautorzy: Z. Jońca i J. Olszewski;
- Politechnika w Białymstoku (1981) - współautor Waldemar Hinc - Nagroda Ministra Budownictwa;
- kościół Najświętszej Marii Panny w Warszawie (1984) - współautor J. Olszewski;
- Muzeum Narodowe w Poznaniu (1997) - współautorzy: Jacek Janczewski i T. Nasfeter;
- budynek biurowo-usługowy Norway House, ul. Lwowska 19, Warszawa - współautorzy: Tom Granlund, Z. Jońca, Krzysztof Kakowski, Michał Sondij, Krzysztof Staff, Krzysztof Stapf, Zdzisław Kostrzewa - I Nagroda Ministra SWiA (1999).

Konkursy m.in.:
- SARP nr 213 - na projekt Ambasady PRL w Pekinie (1955) - współautorzy: Zbigniew GąsiorT. Tomicki, Jan Dzierżko - wyróżnienie równorzędne;
- na Szpital Miejski w Płocku (1960) - I nagroda;
- na Bibliotekę Wojewódzką w Rzeszowie (1962) - I nagroda;
- na projekt koncepcyjny Biblioteki Narodowej w Warszawie (1962) - współautorzy: A. Kłosińska, T. Nasfeter - wyróżnienie III stopnia równorzędne;
- na projekt ośrodka prasowego i poligraficznego RSW Prasa w Łodzi (1964) - współautorzy: A. Kłosińska, T. Nasfeter - wyróżnienie równorzędne;
- SARP nr 360 - na projekt koncepcyjny budynku Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki w Rzeszowie (1964) - współautorzy: A. Kłosińska, T. Nasfeter - I nagroda i wyróżnienie I stopnia równorzędne;
- na projekt koncepcyjny rozbudowy Muzeum Narodowego w Poznaniu (1965) - współautorzy: J. Janczewski i T. Nasfeter - I nagroda;
- SARP nr 417 - na projekt uniwersalnego kina przy ul. Marchlewskiego w Warszawie (1969) - współautor J. Janczewski; współpraca Piotr Perepłyś - I nagroda;
​- na projekt koncepcyjny ukształtowania przestrzennego Domu Zasłużonego Twórcy w Warszawie (1971) - współautor W. Hinc - nagroda - do realizacji;
- na projekt gmachu PAP i CAF przy pl. Trzech Krzyży w Warszawie - I etap (1972) - współautor J. Olszewski; współpraca Renata Podczerwińska - nagroda równorzędna;
- SARP nr 479/A - na projekt wstępny siedziby PAP w Warszawie - II etap - (1973) - współautorzy: J. Olszewski, Z. Jońca - wyróżnienie równorzędne;
- na projekt koncepcyjny gmachu Centrum Kongresowego w Warszawie (1973) - współautor J. Olszewski + zespół - nagroda;
- na projekt architektoniczny Teatru Muzycznego w Poznaniu (1974) - współautorzy: Z. Jońca, J. Olszewski; współpraca Marian Sokołowski - I nagroda;
- SARP nr 551 - na projekt Warszawskiego Zgrupowania Naukowego na Siekierkach (1974) - współautorzy: Z. Jońca, J. Olszewski; współpraca: Maria Filipska, Janina Hessen, Hanna Niemczyk, Antonina Olszewska, Krzysztof Ozimek, Piotr Raczew, Krzysztof Wacławek + zespół - wyróżnienie I stopnia równorzędne;
- na opracowanie koncepcjifunkcjonalno-przestrzennej Zespółu Wyższych Szkół Artystycznych Poznań - Umóltowo (1977) - współautorzy: Z. Jońca, J. Olszewski - I nagroda;
- na opracowanie koncepcji architektoniczno-plastycznej pierwszej linii Metra w Warszawie (1979) - II nagroda równorzędna.

Członek ZO SARP (1961-65), wiceprezes OW SARP (1965-69), Prezes OW SARP (1969-76).
Rzeczoznawca SARP. 

Żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, pseudonim "Tomek". Więzień Pawiaka i Obozu Koncentracyjnego Majdanek.

Odznaczenia m.in.: Krzyż AK (1969), Medal Wojska Polskiego (1969), Złoty Krzyż Zasługi (1969), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974), Krzyż Virtuti Militari (1976), Warszawski Krzyż Powstania (1984), Krzyż Oświęcimski (1988), Srebrna Odznaka m. Warszawy (1964), Złota Odznaka Honorowa "Za Zasługi dla Warszawy", Srebrna Odznaka SARP (1964), Złota Odznaka SARP (1972).

 

**************************************************************************
WSPOMNIENIE

RYSZARD  TRZASKA – TOMEK

30 lipca 2006 roku umarł wybitny architekt, wieloletni prezes Oddziału Warszawskiego SARP, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego, więzień Pawiaka, Obozu Koncentracyjnego w Majdanku,  dwukrotnie aresztowany przez UB. Utalentowany przywódca  w czasie wojny, jak i w czasie pokoju, kiedy walczył o warunki pracy architektów.
Ryszard Trzaska – dla przyjaciół Tomek (pseudonim konspiracyjny), urodził się  4 listopada 1922 roku w Warszawie, w domu przy ulicy Podwale (dom ten stał w miejscu, gdzie dziś stoi pomnik Małego Powstańca). Po pewnym czasie rodzina Trzasków (syn i pięć córek) przeniosła się na Pragę, gdzie w roku 1935 Ryszard rozpoczął naukę w IV Miejskim Gimnazjum im. Generała Jakuba Jasińskiego, a w roku 1939 zrobił małą maturę.  Podczas okupacji kontynuował naukę na kompletach i w roku 1942 otrzymał maturę, w liceum im. Bolesława Prusa.
W lipcu 1940 roku wstąpił do ZWZ-AK. Przydzielony do  Obwodu IV Rejonu 5 i Plutonu 687.
Aresztowany przez gestapo 16 września 1942 roku, przesłuchiwany na Szucha, więziony na Pawiaku i przewieziony do KL Majdanek, gdzie przebywał do 17 września 1943 roku. Po powrocie z obozu nawiązał kontakty z AK i w konspiracji przechodził zajęcia w ramach Szkoły Podchorążych, uzyskując stopień kaprala podchorążego.
22 sierpnia Tomek jest uczestnikiem ochotniczych przepraw na pomoc walczącej Warszawie, z Grochowa przez Wisłę i Sielce na Sadybę. Po udanym dotarciu, na Sadybę Tomek walczy w batalionie OAZA 687 Grochów. Po intensywnych nalotach i ataku czołgów – 2. września - Sadyba została opanowana przez Niemców, a Tomek pod osłoną nocy przebija się do Lasów Kabackich, a następnie Bolimowskich. Ze swoją drużyną dociera aż do Skoczowa, z poleceniem likwidacji zakładu produkującego części do samolotów. Zadanie było ponad siły drużyny. Wraca w rejon Warszawy, w której w tym czasie były już wojska radzieckie. Aresztowany przez NKWD  i przekazany UB, zwolniony, powtórnie aresztowany w obławie na linii Kolejki Karczewskiej, ucieczka z komisariatu w Józefowie, wyjeżdża do Łodzi, gdzie pod fałszywym nazwiskiem Tomasz Radziejowski studiuje na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Łódzkiego.
Po ujawnieniu się, wraca do Warszawy i rozpoczyna studia na Wydziale Architektury Politechniki Warszawskiej. Dyplom u profesora Romualda Gutta otrzymał w 1952 roku – projekt ratusza, ocena z wyróżnieniem. Nakaz do pracy dydaktycznej na Wydziale Architektury, jednak protest kierownika działu personalnego Politechniki Warszawskiej uniemożliwił Mu podjęcie tej pracy.
Pracę zawodową rozpoczyna po półdyplomie w 1948 roku w pracowni architekta Zbigniewa Karpińskiego, w biurze projektów. Nazwy biur zmieniały się, ale miejsce pracy było stałe, w budynku na ulicy Królewskiej.
Uprawnienia budowlane uzyskał w 1960 roku, a status twórczy w 1979. W latach 1982-2000 ma pracownię w Autorskich Pracowniach Architektury, których był jednym z głównych założycieli.
Do ważniejszych realizacji zaliczyć należy: Osiedle domów jednorodzinnych na Gocławku - 1954; Wysokie Domy Mieszkalne na Grochowie - 1959; Hotel „Polonez” w Łomży – 1960 (projektowane z Tadeuszem Tomickim); 13 oddziałowy Szpital Miejski w Płocku – 1966 (projektowany z Tadeuszem Nasfeterem i Adrianną Kłosińską); Dom Wczasowy  w Ustroniu Morskim - 1964; Dom dzieci głęboko upośledzonych - 1965; Centrum Hotelowe OST „Gromada” w Warszawie – 1978 (projektowane z Zdzisławem Jońcą i Januszem Olszewskim);  Polski Konsulat Generalny w Lille – 1975; (projektowany z Januszem Olszewskim); Kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny w Warszawie – 1984 (projektowany z Januszem Olszewskim); Dom własny - 1980; Politechnika w Białymstoku - 1981 (projektowany z  Hincem; Kino-Teatry w Libii - 1983 (projektowane ze Zdzisławem Jońcą ); Muzeum Narodowe w Poznaniu – 1997 (projektowane z J. Janczewskim i Tadeuszem Nasfeterem); Budynek biurowy „Norway House w Warszawie - 1998 (projektowany z Tomem Granlund, Zdzisławem Jońcą, Michałem Sondijem, Krzysztof Stapfem). Projekt i realizacja uzyskały I Nagrodę Ministra SWiA za rok 1999;  Kościół św. Józefa w Pruszkowie.
Ryszard  Trzaska, jak każdy twórczy architekt bierze udział w licznych konkursach, poza  wyróżnieniami uzyskał pierwsze nagrody za: Szpital Miejski w Płocku (z Tadeuszem Nasfeterem) - 1960; Bibliotekę Wojewódzka w Rzeszowie (z Adrianą Kłosińską i Tadeuszem Nasfeterem) – 1962; Muzeum Narodowe w Poznaniu ( z J. Janczewskim) – 1968; Dom zasłużonego Twórcy w Warszawie – 1970; Centrum Kongresowe w Warszawie  (z W. Hincem) - 1972; W Konfrontacjach Warszawskich na Centrum Nauki na Siekierkach (z Zdzisławem Jońcą i Januszem Olszewskim) w 1973 roku otrzymał Nagrodę Ministra Budownictwa.
Imponująca jest też działalność Ryszarda Trzaski w Stowarzyszeniu Architektów Polskich, którą rozpoczął w 1961 roku wchodząc w skład Zarządu Oddziału Warszawskiego SARP za kadencji Kazimierza Marczewskiego, oraz kolejno Zbigniewa Karpińskiego i Zbigniewa Wacławka. W roku 1969 zostaje prezesem Oddziału Warszawskiego i pełni tę funkcję przez trzy kadencje, do roku 1976. Ilość działań w Oddziale proporcjonalna była do ilości członków sięgająca dwóch tysięcy, jedna trzecia członków SARP w kraju.
Poza działalnością statutową Oddziału, głównym celem było poszukiwania nowych, właściwych, warunków wykonywania zawodu. Walka o dobrą architekturę przez podniesienie rangi wykonywanego zawodu, większej samorządności i wolności w tworzeniu.
Za Jego kadencji rozwinięto kontakty robocze z architektami stolic sąsiednich państw poprzez organizację Warszawskich Konfrontacji, odbywających się co trzy lata. Organizowano wystawy projektów dla Warszawy „Salon Architektury Warszawskiej”, połączone z dyskusją projektantów z mieszkańcami. Nawiązano kontakty z innymi związkami twórczymi.
Za udział w szeregach Armii Krajowej, pracę i działalność społeczną Ryszard Trzaska został odznaczony: Krzyżem AK – Armii Krajowej  (1969); Medalem Wojska Polskiego (1969);Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1974); Warszawskim Krzyżem Powstania (1984); Krzyżem Oświęcimskim (1988); Złotą odznaką Honorową „Za Zasługi dla Warszawy”.
Za projekty i realizacje otrzymał:  Nagrodę „Sześcianu Warszawy” za Centrum Hotelowe „Gromady”. Nagrodę Ministra Budownictwa za projekt Politechniki w Białymstoku; Nagrodę Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji I stopnia za projekt i realizację budynku „Norway House”.
Mimo ogromnego zaangażowania w prace zawodowe i społeczne, umiał znaleźć czas dla rodziny, organizował wspólne wyjazdy na Halę Kondratową na narty i latem na krótkie wypoczynki nad morze. W roku 1997 zmarła jego żona Hanna z domu Korbońska, wyjątkowo miła osoba, jej śmierć była dla Niego wielkim ciosem, zawsze zdrowy, stracił radość życia. Przez lata trapiła go długa nieuleczalna choroba, zmarł dziesięć lat po odejściu żony.
Tomka znałem od 1973 roku, od kiedy zaproponował mi kandydowanie do składu Zarządu OW SARP, w którym był prezesem. Wspólna praca pod Jego kierownictwem pozwoliła mi lepiej poznać Jego umiejętności i skuteczność działań na rzecz środowiska architektów. Wiedza ta przydała mi się w następnych latach, kiedy byłem prezesem Warszawskiego Oddziału SARP.
W kontaktach towarzyskich łatwo zyskiwał przyjaciół. Był człowiekiem pogodnym, dowcipnym, sprawnym fizycznie, lubił szybką jazdę samochodem, narty, grę w brydża. Lubił pokonywać przeciwności. Był człowiekiem pokolenia „Kolumbów”, który wypełnił wszystkie obowiązki i przeżył represje, jakie na to pokolenie spadły i wiele zrobił dla innych.

Stanisław Niewiadomski

 

 

Galeria:

Norway House - budynek biurowo-usługowy w Warszawie; (fot. Marzena Wrzesińska, 2010, źródło: Fuga - Jan Kempa)Hotel Polonez w Łomży (fot. pocztówka, 1965)Polski Konsulat Generalny w Lille (fot.: http://www.lillekg.polemb.net/?document=21)Szpital Miejski w Płocku: fot.: http://galeria.plock24.pl/albums/userpics/10008/normal_11.jpgMuzeum Narodowe w Poznaniu (rozbudowa); fot.: http://modernistyczny-poznan.blogspot.com/2010/03/muzeum-narodowe-w-poznaniu-powrot-do.htmlProjekt kinoteatru w Libii; fot.: https://chwilajakmarzenie.blogspot.com/2010/11/muzeum-techniki-w-warszawie-prl-itp.html (dostęp 5.01.2024)Projekt konkursowy na kino uniwersalne w Warszawie (1969) - I nagroda; fot.: Architektura 1969 nr 5

Źródła:

Udostępnij na:
Biogram dodano: 21.03.2012 | Aktualizacja: 30.07.2022, 00:30:26 | Wyświetleń od 01.01.2018 r.: 3727